FAİZE KUR KORUMA KALKANI


Artan döviz kurlarına karşı Kur Korumalı Mevduat(KKM) uygulamasına 21 Aralık 2021’de geçildi. Bu politikanın uygulamasının üzerinden 3 ay geçti. Bu durumda bu uygulama sonuçları üzerinden bir değerlendirme yapılması gerekir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Kur Korumalı Mevduat(KKM) hacminin 591 milyar TL’ye ulaştığını açıkladı. Mesela 100 bin TL’yi KKM’ye yatıran biri TCMB’nın yıllık %14 politika faizinin 3 puan üzerinden 3 aylığına %4,2’den 4,2 bin TL faiz elde eder. Ayrıca da kurdaki artış hesaplanır.100 bin TL 24 Aralık’ta 11,72 TL’den 8.532’dır.24 Mart’ta dolar 14,82 TL’den 8.532 dolar 126.444 TL olur. Kur kalkanı sayesinde 100 bin TL’nin 3 aylık getirisi 26.444 TL garantidir. Bunun faiz getirisi olan 4,2 bin TL’yi banka 22,2 bin TL’yi ise hazine yani halk ödeyecektir. Bu durumda merkez bankası faizi yıllık %14 iken Kur Kalkanı ile hazine mevduat için 3 aylık faize %22, yıllık faize %121 ödemiş oluyor. Kur koruma mevduat hesabına girmeden önce mesela 17 Aralık 2021’de 3 aylık mevduata bankaların verdiği faiz yıllık %16,41 idi.

Eğer 100 bin liranın 3 aylık hazineye getirdiği yük 22,2 bin lira ise 591 milyar TL’nin yıllık yükü ne olur?İlk 3 ayda tüm KKM mevduatına aynı şartlarda ödeme yapılması varsayımı altında toplam mevduata kur koruma kalkanı bedeli 131 milyar TL olur. Yılın diğer dönemlerinde de ilk 3 ay şartlarının aynen devam etmesi halinde toplam yük 524 milyar TL olur.2022 yılı bütçesi harcaması 1,7 trilyon TL, gelir 1,4 trilyon TL. Açık 278 milyar TL.2022 yılı bütçe açığının iki katı kadar Kur Koruma Mevduatının hazineye maliyeti var.2022 yılı toplam yatırım 184,3 milyar TL.Kur korumanın tahmini maliyeti bunun 2,8 katı.

Öte yandan Merkez Bankası enflasyonla mücadelenin ana stratejisini “liralaşma” olarak belirtmiştir. Maliye Bakanlığı Kur Korumalı Mevduatla yabancı para mevduatının toplam mevduat içindeki payının yüzde 10’dan fazla azaldığını ifade etti. Acaba “liralaşma” sağlanmış oldu mu?23 Eylül’de %19 olan Faiz,16 Aralık’ta 14’e indi. Dolar 22 Eylül’de 8,63’ten 20 Aralık’ta 17,50 TL’ye kadar çıktı. 21 Aralık’ta faize kur kalkanı eklendi.22 Aralık’ta dolar 12,34 TL oldu. KKM’ye geçildiğinden bu yana Merkez Bankası politika faizi indirmedi.16 Aralık’tan buyana Mart 2022’e faiz aynı. Bu durumda Merkez Bankası faizi düşürdüğünde kur artar diye mi politika faizini değiştirmiyor?

Bu durumda KKM aslında Merkez bankasının politika faizini bir araç olarak kullanmasını mı sınırlıyor?

Bir başka husus ta acaba KKM tasarrufu artırdı mı?Yoksa tasarrufu kaydırdı mı?KKM’nin dövize olan talebi azaltmasının da kur üzerinde etkisi olmuştur.

Kur Korumalı Mevduatın uygulama sonuçlarının ekonomi üzerinde etkisinin incelenmesi gerekir. Makro ekonomi açısından ne sağladı? Fayda/maliyet analizlerinin yapılması gerekir.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir